Людмила Михайловна Павличенко (1916 оны 7 сарын 12 – 1974 оны 10 сарын 27) нь Зөвлөлтийн Харуулын ахлах мэргэн бууч, Дэлхийн хоёрдугаар дайны үеийн хамгийн амжилттай эмэгтэй мэргэн бууч байв. Тэрээр дайны талбарт 309 фашистын цэрэг, офицерыг устгаснаар түүхэнд бичигдсэн бөгөөд энэ нь эмэгтэй мэргэн буучдын дунд хосгүй амжилт юм. Түүний түүх бол зөвхөн мэргэн буудлагын ур чадварын тухай бус, эх орноо хамгаалахын төлөө тууштай тэмцсэн эмэгтэйн тэсвэр тэвчээр, зоригтой байдлын бэлгэ тэмдэг юм.
Хүүхэд нас ба боловсрол
Людмила Павличенко 1916 оны 7 сарын 12-нд тухайн үеийн Оросын Хаант Улсын Киев мужийн Белая Церковь хэмээх жижиг хотод төржээ (одоогийн Украин). Тэрээр энгийн гэр бүлд өссөн бөгөөд багаасаа идэвхтэй, сониуч зантай байв. 14 настайдаа гэр бүлийнхэнтэйгээ Киев рүү нүүж, тэндээс түүний амьдралын замнал эхэлсэн гэж болно. Сургуулиа төгсөөд тэрээр Киев дэх үйлдвэрт ажиллаж эхэлсэн ч боловсрол эзэмших хүсэл эрмэлзэл нь түүнийг Киевын Улсын Их Сургуульд түүхийн ангид элсүүлжээ. Тэрээр түүхийн ухаанд гүнээ сонирхолтой байсан бөгөөд сурлагадаа онц байв.
Павличенко их сургуульд сурч байхдаа буудлагын спортоор хичээллэж эхэлсэн нь түүний ирээдүйн хувь заяаг тодорхойлсон гол эхлэл болсон юм. Тэрээр ОСОАВИАХИМ (Зөвлөлтийн иргэдийг батлан хамгаалахад бэлтгэх байгууллага)-ын буудлагын сургалтад хамрагдаж, мэргэн буудлагын авьяасаа нээсэн байна. Энэ үеэс тэрээр мэргэн буудлага бол түүний онцгой чадвар гэдгийг ойлгож, ур чадвараа хөгжүүлэхэд анхаарлаа хандуулжээ.
Дайны талбарт
1941 оны 6 сард Нацистын Герман Зөвлөлт Холбоот Улсыг довтолсноор Дэлхийн хоёрдугаар дайны Зүүн фронт эхэлсэн билээ. Энэ үед 24 настай байсан Людмила их сургуулийнхаа сүүлийн жилд сурч байв. Эх орноо хамгаалах хүсэлдээ хөтлөгдөн тэрээр Улаан армид сайн дураараа элссэн байна. Анхандаа эмэгтэй хүн учраас түүнийг сувилагчаар ажиллуулахыг санал болгосон ч Павличенко мэргэн буудлагын ур чадвараа харуулж, фронтод мэргэн буучаар явахыг шаардсан юм. Түүний шийдэмгий байдал, ур чадвар нь эцэстээ хүлээн зөвшөөрөгдөж, 25-р Чапаевын нэрэмжит буудлагын дивизэд мэргэн буучаар томилогджээ.
Павличенко анхны тулалдаандаа Молдавын Бүгд Найрамдах Улсад оролцож, дараа нь Одессаг хамгаалах тулалдаанд татагдан орсон байна. Тэрээр SVT-40 хагас автомат бууг мэргэн буудлагын зэвсэг болгон ашиглаж, дайсны цэргүүдийг холын зайнаас устгаж эхэлжээ. Одессаг хамгаалах тулалдааны үеэр тэрээр 187 дайсны цэргийг устгасан нь түүнийг аль хэдийнээ домог болгож эхэлсэн юм.
Дараа нь тэрээр Севастополийг хамгаалах тулалдаанд оролцсон бөгөөд энэ нь түүний хамгийн хүнд бөгөөд амжилттай үе байв. Севастопольд 250 хоног үргэлжилсэн тулалдааны үеэр тэрээр 309 дайсны цэрэг, тэр дундаа 36 мэргэн бууч, олон тооны офицерыг устгасан гэдэг. Түүний нарийвчлал, тэвчээр, хүйтэн сэтгэл нь дайсны талд "Хатагтай Үхэл" хэмээх хоч өгөхөд хүргэжээ. Павличенко мэргэн буудлагынхаа тактикийг байнга сайжруулж, байрлалаа өөрчилж, хуурамч байрлал бий болгон дайсны мэргэн буучдыг устгадаг байв.
Тэрээр хэд хэдэн удаа хүнд шархадсан ч фронтоос буцалгүй тулалдсаар байжээ. 1942 оны 6 сард тэрээр хясааны тэсрэлтээс болж хүнд бэртэл авсан бөгөөд энэ нь түүнийг фронтоос эргүүлэн татах шалтгаан болсон юм. Гэсэн ч түүний гавьяа аль хэдийн тодорхой болсон байв.
Дайны дараах амьдрал ба олон улсын нөлөө
Фронтоос эргэн ирсний дараа Павличенко Харуулын ахлах мэргэн бууч цол хүртэж, Зөвлөлт Холбоот Улсын Баатар цолыг хүртсэн анхны эмэгтэйчүүдийн нэг болжээ. Тэрээр 1942 онд Зөвлөлтийн төлөөлөгчдийн бүрэлдэхүүнд багтан АНУ, Канад, Их Британид очиж, холбоотнуудыг дэмжих ухуулгын ажилд оролцсон байна. Энэ үеэр тэрээр АНУ-д хийсэн алдартай илтгэлдээ "Би 25 настай. Фронтод би аль хэдийн 309 фашистын довтлогчийг устгасан. Та нар миний ард удаан хугацаанд нуугдсаар байна гэж бодохгүй байна уу, ноёд оо?" хэмээн хэлсэн нь түүнийг олон улсад таниулжээ. Энэ үг нь холбоотнуудыг хоёрдугаар фронтыг нээхэд шахалт үзүүлэхэд тус болсон гэж үздэг.
АНУ-д тэрээр Ерөнхийлөгч Франклин Рузвельт болон тэргүүн хатагтай Элеонор Рузвельттай танилцсан бөгөөд Элеонортой найрсаг харилцаа тогтоожээ. Хожим 1957 онд Элеонор Зөвлөлт Холбоот Улсад айлчлахдаа Павличенкотой дахин уулзсан түүхтэй.
Дайны дараа Павличенко их сургуулийнхаа сургалтыг дуусгаж, түүхч мэргэжлээр төгссөн байна. Тэрээр Зөвлөлтийн Тэнгисийн цэргийн хүчинд судлаачаар ажиллаж, олон нийтийн ажилд идэвхтэй оролцдог байв. Гэсэн ч дайны шарх, хүнд хөдөлмөр түүний эрүүл мэндэд нөлөөлж, 1974 оны 10 сарын 27-нд 58 насандаа Москвад нас баржээ.
Гавьяа ба өв
Людмила Павличенко Зөвлөлт Холбоот Улсын Баатар цол, Лениний хоёр удаагийн одон, олон тооны медалиар шагнуулжээ. Түүний түүх Зөвлөлтийн ухуулгад чухал байр суурь эзэлж, олон дуу, кино, номонд түүний тухай өгүүлэгджээ. Тэрээр эмэгтэйчүүдийн дайны талбарт гүйцэтгэх боломжтой үүргийг харуулсан бэлгэ тэмдэг болсон юм.
Түүний амьдралын түүхээс бид зөвхөн мэргэн буудлагын ур чадварыг бус, эх орныхоо төлөө тууштай тэмцэх, хэцүү нөхцөлд бууж өгдөггүй зан чанарыг харж болно. Людмила Павличенко бол зөвхөн Зөвлөлтийн бус, дэлхийн түүхэнд нэрээ мөнхөлсөн домогт эмэгтэй билээ.
